Trong thai kỳ trung bình kéo dài khoảng 40 tuần thì 12 tuần thai đầu tiên là thời kỳ nhạy cảm và quan trọng nhất khi mẹ cần làm quen với nhiều sự thay đổi trong cơ thể. Nắm rõ được sự phát triển, thay đổi và vị trí thai nhi trong bụng mẹ 3 tháng đầu giúp mẹ hiểu rõ hơn và có sự chuẩn bị tốt hơn cả về sức khỏe lẫn tâm lý.
1. Vị trí thai nhi trong bụng mẹ 3 tháng đầu
Theo từng tuần thai phát triển, mẹ sẽ cảm nhận thai lớn lên từng ngày qua kích thước vòng bụng và những dấu hiệu của bé yêu. Tuy nhiên trong 3 tháng đầu thai kỳ, các dấu hiệu này khá mờ nhạt, thay vào đó là các dấu hiệu thai nghén thường khá nặng nề.
3 tháng đầu là thời kỳ rất nhạy cảm với sức khỏe thai
3 tháng mang thai đầu tiên là giai đoạn quan trọng, dù kích thước thai còn rất nhỏ nhưng vị trí thai trong bụng mẹ liên tục thay đổi.
1.1. Trứng đã thụ tinh di chuyển vào tử cung làm tổ
Trứng sau khi được thụ tinh thành công tạo thành hợp tử sẽ di chuyển theo vòi fallop vào buồng tử cung, tại đây hợp tử sẽ chọn 1 vị trí thích hợp trên niêm mạc tử cung để làm tổ. Khi đã nằm cố định trong tử cung, hợp tử sẽ bắt đầu phân chia, phát triển tế bào tạo thành túi phôi.
Trứng sau thụ tinh sẽ di chuyển vào tử cung làm tổ
1.2. Túi phôi dần phát triển thành thai
Túi phôi khi đã làm tổ cố định ở niêm mạc tử cung sẽ chia thành 2 nhóm, một phần phát triển thành thai, một phần hình thành các phần phụ của thai để đưa dưỡng chất nuôi từ cơ thể mẹ.
Đến khoảng tuần thai thứ 5, phôi thai đã phát triển tạo 3 lớp: nội bì, trung bì và ngoại bì. Từ đây các bộ phận của cơ thể trẻ sẽ dần hình thành, lần lượt như: ống tiêu hóa, phổi, tim, hệ tuần hoàn, hệ thống thần kinh, mắt, tai, da, cơ quan sinh dục,…
1.3. Các cơ quan của thai hình thành
Đến tuần thai thứ 6, thai nhi có hình dạng như con nòng nọc dài khoảng 6 mm, các bộ phận sẽ phát triển phức tạp hơn. Từ tuần thai thứ 7 trở đi, cha mẹ sẽ nghe được nhịp tim thai lần đầu tiên khi siêu âm. Cho đến tuần thai thứ 9, thai nhi có chiều dài khoảng 23mm, các cơ quan hình thành cơ bản, phần cổ và thân duỗi thẳng nằm gọn trong túi thai.
Thai nhi 3 tháng tuổi nặng khoảng 14g
Cho đến khi kết thúc tam cá nguyệt thứ nhất, thai nhi dài khoảng 54mm, nặng tầm 14g và đã đầy đủ các bộ phận quan trọng. Hầu hết thai nhi trong bụng mẹ có vị trí hướng lên trên, lưng hướng về phía dưới, bé nằm gọn thoải mái trong tử cung.
Tam cá nguyệt đầu tiên là giai đoạn đặc biệt quan trọng khi quá trình mang thai mà cha mẹ cần hết sức lưu ý. Nắm được vị trí và sự phát triển của thai trong những tháng đầu này giúp mẹ chăm sóc bản thân tốt hơn để thai nhi có điều kiện phát triển tốt nhất.
2. Những điều cần lưu ý trong 3 tháng đầu mang thai
Sảy thai hầu hết xảy ra trong giai đoạn 3 tháng đầu tiên của thai kỳ, thậm chí nhiều phụ nữ sảy thai khi không biết bản thân mình mang thai. Do vậy, việc phát hiện mình mang thai sớm thông qua theo dõi chu kỳ kinh nguyệt, thử thai khi nghi ngờ là rất quan trọng. Khi biết mình mang thai, mẹ cần sớm đi khám thai lần đầu tiên để khẳng định, ngoài ra cũng để thực hiện các kiểm tra cơ bản về sức khỏe của bản thân và thai nhi.
Ngoài ra, cần lưu ý những điều sau để mẹ có thể mang thai khỏe mạnh, nhẹ nhàng hơn trong 3 tháng đầu tiên này:
Mẹ trong 3 tháng đầu nên tránh hoạt động mạnh
2.1. Tránh các hoạt động mạnh, gắng sức
Ba tháng đầu, thai chưa ổn định vị trí và dễ bị tổn thương hơn, do đó mẹ cần tránh hoàn toàn các hoạt động mạnh, gắng sức như: chạy bộ, leo núi, nhảy dây,… Thay vào đó, phụ nữ mang thai nên chọn các bộ môn thể dục nhẹ nhàng như tập yoga, đi bộ,…
2.2. Tránh các thức uống kích thích
Mẹ bầu nên tránh các loại thức uống chứa chất kích thích như cà phê, rượu bia, thuốc lá,… để tránh ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
2.3. Tiêm phòng đầy đủ
Mẹ bầu nên được tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin được khuyến cáo trong thai kỳ để ngăn ngừa bệnh ở cả mẹ và bé. Ngoài ra, khi có ý định mang thai, phụ nữ cũng nên kiểm tra sức khỏe sinh sản và tiêm phòng 1 số loại vắc xin để có sự chuẩn bị tốt nhất.
2.4. Giữ tâm lý thoải mái
Tâm lý là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng tới sức khỏe nói chung và thai nhi nói riêng, nhất là trong 3 tháng đầu thai kỳ. Mẹ cần giữ một tinh thần thoải mái, có biện pháp giảm căng thẳng, stress tránh áp lực tâm lý kéo dài ảnh hưởng đến thai nhi.
Khi phát hiện mang thai, mẹ nên thay đổi thói quen sống phù hợp như: nghỉ ngơi nhiều hơn, hạn chế thức đêm, dưỡng thai, tránh thai nhi bị tác động mạnh gây sảy thai,…
Lưu ý mẹ bầu nên đi khám sức khỏe thai định kỳ
2.5. Khám sức khỏe thai định kỳ
Mẹ bầu cần lưu ý những thời điểm quan trọng để khám đi trong những tháng đầu tiên của thai kỳ, nhất là lần khám đầu tiên kiểm tra thai đã vào tử cung hay chưa. Ngoài ra, sàng lọc dị tật thai nhi ở tuần thai thứ 12 cũng rất quan trọng để phát hiện sớm thai nhi gặp bất thường để can thiệp.
2.6. Chú ý đến dinh dưỡng và lựa chọn thực phẩm
Việc bổ sung các chất dinh dưỡng trong thai kỳ là yếu tố hàng đầu cần lưu ý để mẹ và thai khỏe mạnh, nên ưu tiên các loại thực phẩm tươi, sạch. Ngoài ra, triệu chứng thai nghén thường khiến mẹ bị mệt mỏi, chán ăn nhưng hãy cố gắng ăn các thực phẩm dễ tiêu hóa, bổ dưỡng để có sức khỏe.
Mẹ bầu cần chú ý bổ sung đầy đủ các loại dinh dưỡng quan trọng với thai kỳ như: sắt, protein, canxi, acid folic,… có trong thực phẩm tự nhiên hoặc các loại viên uống bổ sung.